Korozja niskotemperaturowa wynikająca z efektu tzw „zimnego powrotu”

Kocioł jest źródłem ciepła, a obwody grzewcze odbierają z kotła wytworzone ciepło, żeby ostatecznie oddać je w pomieszczeniach ogrzewanego budynku. Gorąca woda wypływa z kotła tzw rurą „zasilania”, a po wychłodzeniu w grzejnikach/podłogówce wraca do kotła tzw rurą „powrotu”. Powracająca z obwodów grzewczych zimna woda trafia do rozgrzanego kotła, gdzie dochodzi do „zderzenia” zimna z ciepłem. Towarzyszy temu wykraplanie się wody w kotle. Na ściankach kotła, szczególnie na dole, w pobliżu rury „powrotu” zbiera się wilgoć. Powstaje niskotemperaturowa korozja kotła. Gdy temperatura wody powracającej do kotła ma wartość niższą niż 55ºC mówimy o tzw. „zimnym powrocie”. Woda w połączeniu ze związkami chemicznymi, jakie znajdują się w popiele po spaleniu pelletu, przyczyniają się do korozji wymiennika kotła. Ciągle postępująca korozja prowadzi ostatecznie do rozszczelnienia wymiennika i wycieku wody z kotła. Wiążą się z tym poważne wydatki finansowe i dosyć długa przerwa w ogrzewaniu domu. Korozja z powodu „zimnego powrotu” ujawnia się zwykle po kilku latach eksploatacji kotła, Korozja taka może zmniejszyć żywotność kotła nawet o połowę. Wskazany jest coroczny przegląd serwisowy. Taki przegląd to okazja, aby sprawdzić stan całego kotła, m.in. pod kątem korozji wymiennika.  

Jak realizuje się „podgrzanie powrotu”?

Jest wiele rozwiązań hydraulicznych. Podajemy kilka schematów ideowych. Na rysunkach pokazano część instalacji odpowiedzialną za podgrzanie wody na „powrocie kotła”, bez pozostałych elementów odpowiedzialnych za regulację obwodów grzewczych.

Proces spalania w palnikach na pellet reguluje się dostarczając odpowiednią ilość paliwa i powietrza. Za dostarczanie powietrza odpowiada wentylator nadmuchowy bądź wyciągowy (w zależności od konstrukcji). Praca wentylatora jest nierozerwalnie powiązana z pracą komina. Ciąg kominowy, w zależności od konstrukcji komina, pory roku, pogody itp. może pracę dmuchawy wspomagać lub ją blokować. Nadmierny ciąg kominowy zwiększa przepływ powietrza przez kocioł, przez co strumień powietrza dodaje się do strumienia wytworzonego przez wentylator. Zbyt mały ciąg kominowy słabo odbiera strumień spalin, blokując w pewnym sensie pracę palnika. Wtedy wentylator z trudnością pompuje niezbędne powietrze i próbuje „przecisnąć” spaliny przez komin. Rozważmy sytuację kiedy ilość powietrza w palniku jest zbyt duża. Takie warunki pracy palnika są najczęściej spotykane.

Przewymiarowanie kotła, zbyt duża moc 

W każdym kotle automatycznym, prędzej lub później coś się zużyje i zepsuje. Wtedy niesprawną część trzeba wymienić. Problem może się spotęgować, gdy dostęp do tej części jest niemożliwy lub bardzo utrudniony. Zazwyczaj powodem są zbyt małe odległości serwisowe. Kocioł stoi zbyt blisko ściany lub innego urządzenia w kotłowni. Wtedy okazuje się, że, aby wymienić małą i tanią część musimy wykonać bardzo skomplikowaną, długotrwałą i kosztowną operację serwisową. Zadbaj o odpowiednie odległości serwisowe. Zapewnij dostęp do kotła oraz do pozostałych urządzeń w kotłowni.

Najtrudniejszym okresem dla kotła jest czas budowy domu – nowego domu. Wtedy kocioł wygrzewa i osusza pomieszczenia ale przy okazji pochłania cały pył i kurz jaki jest na budowie. Szczególnie, gdy jeszcze nie ma drzwi do kotłowni na budowie unosi się bardzo dużo pyłów (gips-y, tynki, pyły z ciętych na sucho kafelek, pyły z wiercenia w cegle, z cięcia betonu, z cięcia cegieł, szlifowania itp.). Cały ten unoszący się pył jest wciągany przez dmuchawę kotła do palnika. Pył to zabójstwo dla zapalarek, łożysk dmuchawy, siłowników i elektroniki. Do tego pyłu należy jeszcze dodać wilgoć z wysuszanych pomieszczeń i mamy "wybijające różnicówki" i różne awarie kotła. Zapalarka obsypana pyłami przegrzewa się punktowo - nadaje się do wymiany. Łożyska i siłowniki zacierają się. Elektronika plus wilgotność generuje zwarcia i upływy elektryczne. Do tego wszystkiego można jeszcze dodać sytuacje, w których dochodzi do przewierceń instalacji hydraulicznej i związane z tym wycieki. Kocioł nie jest odkurzaczem przemysłowym. Jeśli decydujemy się na montaż kotła to musimy zabezpieczyć kotłownię przed pyłem. Najlepiej zamontować drzwi lub chociaż zakleić drzwi folią. Idealnie byłoby zamknąć kotłownię, tak aby tylko inwestor ją doglądał. 

Kominy narażone są na zbieranie się w nich wody-deszczówki. Krople deszczu wpadają wprost do otworu kominowego lub odbijają się od górnej, poziomej powierzchni komina i wpadają do środka kanału dymowego. Bez względu na rodzaj komina (murowany z cegły, ceramiczny, czy metalowy-kwasoodporny) krople deszczu mogą dostać się do wnętrza komina. Woda spływa po pionowych ściankach i osadza się na jego dnie. Nawet jeśli komin zakończony jest daszkiem to przy silnych ulewach, gdy deszcz „zacina z boku” krople wody odbijają się od górnej powierzchni (zamknięcia komina) i wpadają rykoszetem do kanału. Zdarza się, że w kominie zbierze się od kilku do kilkunastu litrów wody. Dobrze zbudowany kanał kominowy powinien być wyposażony w tzw odskraplacz kominowy. Jest to nic innego jak rurka na dnie komina, dzięki której woda (deszczowa lub kondensat) może zostać odprowadzona do zewnętrznego zbiorniczka. Zatkany popiołem odskraplacz lub jego całkowity brak powodują, że woda zbiera się na dnie komina. W kominach murowanych woda wsiąka w cegły na całej długości komina. Wtedy jedynym sposobem na pozbycie się tej wody jest jej odparowanie. Odparowanie odbywa się w sposób naturalny oraz poprzez pracę kotła, który rozgrzewa komin. Uruchomienie kotła powoduje wzmożone parowanie wody. Para unosi się w kominie, ale ze względu na fakt, że woda (para) jest ciężka, to przepływ spalin jest utrudniony. Para wodna utrzymuje się w kominie jak chmura i blokuje odpływ spalin. Sprawia wręcz wrażenie, że blokuje komin jak korek – nie ma ciągu. Gdy w kominie jest dużo wody proces odparowania trwa wiele godzin. W tym czasie kocioł ma problemy z prawidłowym spalaniem. Dym wynikający ze spalania nie jest prawidłowo zasysany i odprowadzany przez komin. Kocioł „dusi się”. Może to być wręcz niebezpieczne – szczególnie w kotłach z wentylatorem nadmuchowym. W komorze spalania dochodzi do okapcania, wydzielania się sadzy, pelety nie są całkowicie spalane a dym może wydostawać się z kotła do kotłowni. Może powstać efekt „cofki” – cofania się spalin. Jeśli do takiego zjawiska dochodzi podczas pierwszego uruchomienia kotła (dotyczy nowych kotłów), wówczas zazwyczaj mamy do czynienia z nowym domem i nowym kominem gdzie może zalegać deszczówka z wielu miesięcy. Należy wtedy wybrać wodę z komina (kubkiem, obciętą butelką plastikową, szmatami itp.) lub udrożnić odskraplacz. Problem ustaje po wysuszeniu komina.