• Jasny popiel świadczy o dobrych proporcjach paliwowo-powietrznych. Nie znaczy to, że moc palnika jest właściwa, ale jest bardzo prawdopodobne, że palnik pracuje prawidłowo. 
• Biały kolor świadczy o nadwyżce powietrza. Kolor biały, świadczy o nadwyżce powietrza (tlenu), ale może też świadczyć o zbyt małej ilości paliwa. Jest to raczej bezpieczny stan pracy kotła, ale niekoniecznie optymalny pod względem ilości spalonego paliwa. Biały kolor w komorze spalania może świadczyć o 

- zbyt małej mocy palnika (jeśli nadmiar powietrza wynika z niedoboru paliwa). Należy zwiększyć dawki paliwa dla poszczególnych poziomów mocy. 
- zbyt wysokiej stracie kominowej (gdy zbyt wysoka temperatura spalin powoduje nadmierną „ucieczkę” ciepła w komin). Należy zmniejszyć ilość powietrza aby zachować ciepło w domu, a nie tracić go przez komin. Jeśli regulacja nawiewu nie daje efektu, prawdopodobnie ciąg kominowy jest zbyt duży i trzeba zamontować regulator ciągu. 

- powstawaniu zbyt wysokich temperatur w palniku (ryzyko przegrzania i deformacji elementów palnika). Należy wyregulować poszczególne poziomy mocy. 

 - wytrącaniu się sadzy w kotle (w trakcie bardzo dużej nadwyżki powietrza). Nie tylko niedobór powietrza generuje sadzę, ale nadmiar powietrza również. Co prawda mniej gwałtownie, według innej charakterystyki, ale jest to nieprawidłowy stan, który bez wątpienia wymaga regulacji, tym bardziej, że znacząco wpływa na zużycie pelletu. 

• Czarny kolor (okopcenie, sadza, smoła) świadczy o nadwyżce paliwa w procesie spalania, lub niedoborze powietrza (tlenu). Niepełne spalanie, wynikające z niedoboru powietrza, jest niebezpieczne dla kotła i mieszkańców ogrzewanego domu. Wytrącanie się sadzy i smoły może doprowadzić do niebezpiecznego zatrzymania kotła, uszkodzeń kotła, pożaru sadzy, wydzielania się tlenków węgla (czadu). Niepełne spalanie absolutnie nie sprzyja niskiemu zużyciu paliwa. Stanowi raczej zagrożenie dla kotła i ludzi. Należy bezwzględnie zatrzymać kocioł, sprawdzić działanie wszystkich elementów kotła, wyczyścić kocioł, a następnie wykonać regulację pracy palnika (dawki paliwa i powietrza) bacznie obserwując czy sytuacja się poprawia. 
• Brązowy, rdzawy kolor może wiązać się z korozją kotła. Należy oczyścić kocioł i upewnić się czy wewnętrzne ścianki kotła są „zdrowe”, bez rdzy. Jeśli pellet  nie jest certyfikowany, zmienić pellet - istnieje ryzyko, że masz pellet z mebli.   

Sprawdzaj kolor dymu wychodzącego z komina 

Wracając z pracy do domu, stojąc przed budynkiem, popatrz na komin. W czasie stabilnej pracy kotła dym z komina powinien być prawie niewidoczny. Gdy palnik kotła nie pracuje, w ogóle nie powinno być dymu. Dym jest wyraźnie widoczny tylko w fazie ROZPALANIA - przez około 5 minut widać biały lub jasno szary dymek. Wyjątkiem są również mrozy (ujemne temperatury zewnętrzne), kiedy skrapla się para wodna i widać biały delikatny dymek. Reasumując - biały dymek jest ok., natomiast czarny dym oznacza awarię kotła – należy natychmiast zatrzymać kocioł i znaleźć przyczynę awarii. 

 

Pamiętaj - kolor biały to „dobry kolor”, a kolor czarny to „zły kolor”.

Jeśli masz kocioł z mechanizmem automatycznego czyszczenia i spaliłe/aś ponad 4 tony pelletu, sprawdź działanie czyszczaków i czystość samego wymiennika. Mechanizm czyszczący też wymaga okresowego sprawdzenia i wyczyszczenia. Raz w roku koniecznie zleć/wykonaj przegląd kotła z generalnym czyszczeniem i sprawdzeniem wszystkich elementów. Powierzchnie wymiennika kotła odpowiadają za odbiór ciepła, powinny być czyste. Palnik wytwarza temperaturę około 1000ºC. Wymiennik (płaszcz wodny) ma za zadanie odebrać tą temperaturę tak, aby tylko niewielka część (100ºC -150ºC) została utracona przez komin. Jeśli masz kocioł, który nie jest wyposażony w mechanizm automatycznego czyszczenia wymiennika, należy czyścić go ręcznie raz na miesiąc. Im częściej będzie czyszczony, tym mniej spalisz pelletu. Jeśli kocioł wyposażony jest w czujnik temperatury spalin, to zauważysz, że przed czyszczeniem temperatura spalin jest wyższa (np 200ºC), a po czyszczeniu jest niższa (np 130ºC). Dbałość o czysty wymiennik kotła daje bardzo duże oszczędności w spalaniu pelletu. „Jak się dba, tak się ma”. Oczekujesz niskiego zużycia pelletu - czyść regularnie kocioł i popielnik. Czysty kocioł spala mniej paliwa. Miej świadomość, że czyszcząc kocioł dbasz również o bezpieczeństwo kotła i mieszkańców domu, w którym zamontowany jest ten kocioł. Kocioł czysty, zapewnia właściwy odbiór spalin i pracuje bezpieczniej. Czyszcząc kocioł zadbaj też o czystość czopucha, regulatora ciągu, palnika oraz wyczystki kominowej.  

Palnik na pellety jest sercem ogrzewania. Zadbaj o czystość palnika, począwszy od czystości rusztu, aż po czystość elementów takich jak dmuchawa, czujniki, fotosensor itp. Zabrudzona dmuchawa ma mniejszą wydajność. Zabrudzony fotosensor (optyczny czujnik płomienia) źle identyfikuje ogień. Jeśli są inne elementy takie jak śluza, presostat, siłowniki, wyczyść je - usuń trociny, pyły i popioły. Sprawdź działanie mechanizmów czyszczących – jeśli palnik ma takie wyposażenie. Jeśli ich nie ma, dbaj o czystość palnika czyszcząc go ręcznie, raz na kilka dni (w zależności od jakości paliwa). 

Nie jesteś serwisantem? 

Wyreguluj moc maksymalną wykonując pomiar temperatury spalin oraz obserwuj kolory w komorze spalania. Zadbaj aby spalanie było czyste (bezdymowe), pozostawiało w kotle kolory popielate, nie wyrzucało pelletu z palnika i aby temp spalin (pomiar na czopuchu) nie przekraczała 200 stopni. Optymalna będzie temperatura spalin o wartości 130ºC -160ºC. Jeśli temperatura przekracza 200ºC obniż moc palnika (paliwo i powietrze). Wykorzystaj odczyt temperatury spalin, jeśli kocioł ma takie możliwości. Jeśli ich nie ma kup termometr o zakresie 0ºC - 300ºC i zamontuj w czopuchu. Pamiętaj aby końcówka pomiarowa była osadzona dokładnie w osi, w środku czopucha. Regulację pracy palnika zaczynaj zawsze od nadwyżki powietrza. 

Moc możesz ustalić poprzez zważenie dawki paliwa. Średnia wartość opałowa dobrego pelletu to około 4,8kW/kg. Czyli z 1kg pelletu można uzyskać około 4,8kW mocy. Dla przykładu, kocioł 15kW na mocy maksymalnej będzie spalał około 3kg/godzinę, a na mocy minimalnej (30% mocy maksymalnej) około 1 kg/godzinę. Wartość opałowa zapisywana jest na workach, w które pakowane jest paliwo. Zwykle waha się od 4,5kW/kg – 4,9kW/kg. Mając tą wiedzę można dosyć precyzyjnie określić moc maksymalną palnika. Trzeba jedynie zważyć pellet jaki podajnik podaje w ciągu 1 godziny pracy. Ponieważ ważenie wiąże się z przechwyceniem pelletu, który powinien wpaść do palnika, wykonanie takiego pomiaru w trakcie normalnej pracy nie jest możliwe. Można to natomiast zrobić poprzez ciągłe uruchomienia podajnika (przy zgaszonym palniku) za pomocą specjalnej opcji WŁĄCZENIE PODAJNIKA lub funkcji testowej TEST PODAJNIKA. Niektórzy producenci oferują specjalną opcję do ważenia pelletu. Takie „łapanie pelletu” odbywa się zazwyczaj przez 6min. Następnie zważoną wartość pelletu mnożymy razy 10 uzyskując wagę peletu podaną w ciągu 1 godziny. Uzyskujemy w ten sposób maksymalną wydajność podajnika w ciągu 1 godziny ciągłej pracy. 

Przykład: W ciągu 6 min ciągłej pracy podajnika zważono2,1kg pelletu. Ważenie pelletu wykonuje się zwykłą wagą kuchenną (w tym wypadku z zakresem 5kg). Pellet przechwytuje się z podajnika do np. woreczka, reklamówki, pudełka itp. Dla precyzji ważenia należy uwzględnić wagę samego worka/pudełka. 

Wydajność godzinowa podajnika wynosi zatem 2,1kgx10 = 21kg/godzinę. Mnożymy wagę pelletu z 6minut x 10 aby uzyskać pełną godzinę = 60min. Skracamy zbieranie peletu do 6min dla własnej wygody, aby cały proces nie trwał zbyt długo. Uwaga! W trakcie normalnej pracy podajnik nie pracuje non stop. Pracuje z przerwami zdefiniowanymi w sterowniku. Zwykle określa się taki cykl podawania poprzez parametry MAX CZAS PODAWANIA oraz CZAS POSTOJU. Podajnik naprzemiennie pracuje i podaje paliwo. Znając MAX CZAS PODAWANIA oraz CZAS POSTOJU można wyliczyć maksymalną procentową wartość pracy podajnika w ciągu 1 godziny (z uwzględnieniem przerwy w pracy podajnika). To jeszcze nie jest wydajność dla maksymalnej mocy palnika. I tak, jeżeli CZAS POSTOJU=10s, a MAX CZAS PODAWANIA=6s to przy ciągłej wydajności podajnika 21kg/godzinę uzyskamy podawanie z uwzględnieniem cyklu =13,1kg/godzinę. W podanym przykładzie cykl pracy wynosi 10s+6s=16s, a więc 6s pracy to (6s/16s)*100%=37% maksymalnej wydajności (ciągłej pracy) podajnika. Maksymalna wydajność z uwzględnieniem cyklu = 37% x 21kg/godzinę = 7,7kg/godz. Znając wartość opałową pelletu np. 4,6kW/kg uzyskujemy: Moc maksymalną =7,7kg/godz*4,6kW/kg=35,7kW/godz 

 Uwaga! Większość kotłów posiada programowaną modulację mocy, dzięki czemu można (wręcz trzeba) jeszcze bardziej precyzyjnie obniżyć wydajność podawania paliwa i dopasować ją do rzeczywistej mocy palnika. Dodatkowy parametr PRACA PODAJNIKA [%] (lub inna podobna nazwa) pozwala określić rzeczywisty procent pracy podajnika. Gdy np. PRACA PODAJNIKA=51% wówczas uzyskujemy rzeczywistą moc maksymalną: Max. moc palnika= 35,7kW/godz x 51% = 18kW Część kotłów ma wbudowane algorytmy przeliczania wagi paliwa, dzięki czemu od razu można operować mocą w jednostkach [kW]. Różni producenci, w różny sposób definiują parametry określające cykl podawania i moc palnika. Ważne, aby mieć świadomość, że moc jest ściśle powiązana z ilością podanego paliwa [kg] w jednostce czasu. W instrukcji każdego kotła podany jest sposób regulacji mocy palnika. Ważne aby, pamiętać o typowej wartości opałowej dla pelletu z drewna – około 4,8kW/kg (sprawdź - to jest napisane na worku od pelletu). To pozwala w prosty sposób wyobrazić sobie ilość jaka ilość musi być podana do palnika. Na przykład: Palnik o mocy maksymalnej 15kW spali maksymalnie około 3kg pelletu na 1 godzinę. (15kW/4,8kW/kg = 3,1kg/godz) Palnik o mocy maksymalnej 20kW spali maksymalnie około 4kg pelletu na 1 godzinę. (20kW/4,8kW/kg = 4,1kg/godz) itd. Na rynku spotyka się też urządzenia z ciągłą pracą podajnika. Dotyczy to głównie piecyków na pellety, w których znaczenie mają wszelkie dźwięki i hałasy wydobywające się z urządzenia. W takich piecykach moc palnika regulują się prędkością podawania – ciągłego podawania. Podajnik pracuje bardzo powoli (bardzo cicho), ale non stop.  

Przeanalizuj liczbę zapłonów oraz czas pracy kotła. Coraz więcej kotłów zlicza i rejestruje te dane. Liczba zapłonów powinna być mniejsza od liczby godzin pracy palnika. Jeśli tak nie jest, może to oznaczać, że moc kotła jest za duża. Wówczas wskazane jest, aby zmniejszyć moc, poprawiając skuteczność modulacji mocy. Dobra modulacja zmniejsza koszty ogrzewania.

- jeśli termostatyczne, dowiedz się, gdzie są wszystkie termostaty, wyreguluj je, 

Nie jesteś serwisantem? Zleć wykonanie przeglądu serwisowego. W trakcie sezonu grzewczego w kotłach na paliwa stałe osadzają się pyły, popioły. Czujniki, zapalarki, uszczelki, dmuchawy, silniki, siłowniki, motoreduktory itp działają prawidłowo pod warunkiem, że są czyste, pozbawione pyłów, nagarów, luzów i pęknięć. Zadaniem serwisanta jest wyczyszczenie i sprawdzenie każdego elementu tak, aby przygotować kocioł i zmniejszyć ryzyko awarii w kolejnym sezonie grzewczym. Celem jest również optymalizacja kosztów ogrzewania, wprowadzanie korekt spalania i regulacji obwodów grzewczych. Kocioł i palnik jest w tym celu rozbierany, czyszczony i skrupulatnie analizowany. Łącznie wykonywanych jest kilkadziesiąt czynności kontrolnych kotła. Przegląd trwa od 1,5 do 3 godzin. Jest to idealny moment aby porozmawiać z serwisantem na tematy związane z pracą kotła i zużyciem pelletu. Przeglądy roczne, zarówno gwarancyjne jak i pogwarancyjne są płatne, ale przynoszą konkretne oszczędności w dalszej eksploatacji kotła. Zdecydowanie warto wykonać coroczny przegląd kotła, podobnie jak przegląd kominiarski komina. 

Weź pod uwagę każdy opisany w naszej BAZIE WIEDZY aspekt jeśli oczekujesz wyraźnych oszczedności.